بررسی کارآیی شاخص های گیاهی سنجنده modis در برآورد متغیرهای پاسخ هیدرولوژیک تعدادی از حوزه های آبخیز دریاچه ارومیه

خصوصیات پوشش گیاهی در فرآیندهای هیدرولوژیکی یک منطقه موثر می باشند. کمی کردن روابط بین شاخصهای پوشش گیاهی و متغیرهای هیدرولوژیکی به برآورد این متغیرها در حوزه های فاقد آمار کمک میکند. این تحقیق، با هدف بررسی کارایی شاخصهای پوشش گیاهی در برآورد متغیرهای هیدرولوژیکی، در دو بخش انجام گرفت. در بخش اول روابط رگرسیونی میان شاخص های پوشش گیاهی سنجنده modis (ndvi، evi، lai و fpar) و متغیرهای هیدرولوژیکی (عمق رواناب، تبخیر و تعرق و ضریب رواناب) بررسی شد و شاخصهای موثر در برآورد هر یک از متغیرهای هیدرولوژیکی مشخص گردید. این کار در 50 زیرحوزه از حوزه آبخیز دریاچه ارومیه و در دو مقیاس زمانی سالیانه و میانگین دوره برای 5 سال آبی 83-82 تا 87-86 انجام گرفت. برای بررسی روابط بین شاخصهای پوشش گیاهی و متغیرهای هیدرولوژیکی دو آنالیز آماری انجام شد. در آنالیز رگرسیونی اولیه، بطور تصادفی دو سوم حوزه های آبخیز بعنوان حوزه های واسنجی انتخاب شد و سپس روابط رگرسیونی میان شاخصهای پوشش گیاهی و متغیرهای هیدرولوژیکی بررسی گردید. اعتبارسنجی مناسب ترین مدلهای رگرسیونی با استفاده از یک سوم باقیمانده از حوزه های آبخیز انجام شد. آنالیز تاییدی نیز با روش bootstrap انجام شد که مهمترین نتیجه آن تاثیر نمونه گیری تصادفی بر روابط رگرسیونی می باشد. نتایج بدست آمده بیانگر وجود روابط رگرسیونی معنی دار بین متغیرهای هیدرولوژیکی( عمق رواناب و ضریب رواناب) و شاخصهای پوشش گیاهی در سطح معنی داری 5% می باشد. مناسب ترین شاخصهای گیاهی در تخمین تبخیر و تعرق، شاخص lai و در تخمین رواناب شاخصهای lai و ndvi و در تخمین ضریب رواناب شاخصهای fpar و ndvi می باشند. در بخش دوم تحقیق، به منظور کاربرد داده های سنجش از دور، مدلی برای برآورد عمق رواناب سالیانه ارائه شد. متغیر های پیش بینی کننده عمق رواناب سالانه شامل بارندگی متوسط سالانه، آماره های حداکثر و انحراف معیار مربوط به دو شاخص گیاهی ndvi و lai بودند. در مرحله اعتبارسنجی مدل، مقدار ضریب تبیین (r2) برابر با 658/0 بدست آمد و مقدار میانگین خطا نشان داد که مدل رگرسیونی پیشنهادی، مقادیر عمق رواناب سالیانه زیر حوزه های آبخیز واقع در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه را بطور متوسط حدود 87/6 میلیمتر کمتر از مقادیر مشاهده ای برآورد می کند.